Biografia

Rysownik, ilustrator, ur. 2 XI 1936 w Wilnie, zm. 23 VIII 1893 w Nałęczowie. Syn włoskiego rzeźbiarza, kapitana armii napoleońskiej, przybyłego nad Wilię. Po ukończeniu średniej szkoły w Wilnie w 1955 r. rozpoczął w Moskwie studia medyczne, które z czasem porzucił na rzecz Moskiewskiej Szkoły Rysunku i Rzeźby. W 1857 r. uzyskał dyplom Cesarskiej ; Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu za portret z natury, następnie udał się do Rzymu na dalsze studia malarskie. Powrócił do Wilna gdzie przyłączył się do ruchu konspiracyjnego, w 1863 roku pod wodzą L. Narbutta brał udział w powstaniu styczniowym, po jego klęsce został aresztowany. ; Uciekł z więzienia i dostał się do Anglii gdzie utrzymywał się z wykonywania ilustracji do czasopism, rzeźbiąc, próbując również swoich sił w miedziorytnictwie i drzeworytnictwie. W 1864 przed dwa lata przebywał we Francji, zarabiając ilustrowaniem francuskich pism. Wykonał wraz z Bohdanem Zaleskim ilustracje do Pamiątek starego szlachcica litewskiego H. Rzewuskiego, w tym czasie utrzymywał również kontakt z Adamem Mickiewiczem. Był zaangażowany ; w działalność Komitetu Emigracji Polskiej, udając się do Konstantynopola przez który jako emisariusz usiłował przedostać się do kraju. Aresztowany przez Rosjan w 1866 r. skazany został na karę śmierci, została ona jednak złagodzona i zamieniona na zesłanie do Wiatki gdzie przebywał do 1871 r. Czas ten wykorzystał na prowadzenie różnorodnej działalności artystyczne, malował obrazy olejne, przede wszystkim portrety i obrazy religijne. Udzielał lekcji rysunku, jego uczennicą w 1869 – 1871 r. była Anna Bilińska. Po ogłoszeniu 1871 r. manifestu carskiego powrócił do kraju, osiadł w Warszawie, gdzie bardzo szybko zdobył rozgłos jako ilustrator czasopism, rysował m.in. dla „Tygodnika Ilustrowanego”, „Biesiady Literackiej” oraz dla „Kłosów”. Buł artystą bardzo pracowitym o dużym talencie i wyobraźni, jego rysunki, były głęboko tkwiące w polskiej, romantycznej tradycji, charakteryzujące się dużym wdziękiem i brawurową kreską. Tworzył liczne cykle rysunkowe, obrazujące życie wiejskich dworków, wiejskie zwyczaje i obrzędy, sceny obyczajowe, szkice z podróży po kraju, architekturę. Ponadto ilustrował dzieła literackie: Marię A. Malczewskiego, Urodzonego Jana Dęboroga W. Syrokomil, Meira Ezofowicza E. Ożeszkowej, Balladynę i Lilię Wenedę J. Słowackiego, powieści Kraszewskiego, Pana Tadeusza A. Mickiewicza. W 1883 udał się do Paryża gdzie również odniósł sukces ilustrując powieść F. Coopera, La Chevallerie L. Gauthiera, Romea i Julii Szekspira. Po tym roku następuje stopniowy spadek popularności Andriolliego, artysta zaczął się powtarzać, posługiwać utartymi chwytami. Powrócił do kraju i osiadł w swoim majątku Brzegi pod Świdrem. Podjął próby olejnego malarstwa religijnego. Miał wiele wystaw indywidualnych, jego prace znajdują się w licznych kolekcjach w całym kraju. Bibliografia: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, tom I, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 1971 • ; Wielka encyklopedia malarstwa polskiego, Wydawnictwo Kluszczyński, Kraków 2011.
Elwiro Michał Andriolli